Sanat Oyunları

YAZAN: ŞİRİN ÖTEN

Bizleri bir süredir takip eden herkes, yetenek, yaratıcılık, ilham gibi kavramlara karşı düşüncelerimizi zaten biliyor ama ilk defa temas edenlere, bu yazıyla birlikte “Yetenek ısrarla kazanılabilir mi?” ve “Sanat Bahanesi, Sınırlar ve Yaratıcılık” yazılarımıza da bakmayı tavsiye ederek başlayalım. Bahsi geçen yazılarımızda, ilhamın bir peri olmadığından ve gelmesi için keyfini beklemeye gerek olmadığından bahsetmiştik. Bizce ilham olsa olsa, yaratıcılığın harekete geçtiği anlardır ve bu yazımızda, yaratıcılığımızı kışkırtacak birkaç küçük oyundan bahsedeceğiz. Bu oyunları tek başınıza oynarken, yaşam içindeki binlerce zorunluluğu düşünmekten uzaklaşabilmenizi umuyoruz. Üstelik oyun tamamlandığında ortaya çıkan esere şaşıracağınızı garanti ediyoruz.

Karala ve Hayal Et!

“Buruştur At, Portre Olsun” kutumuzu hatırlayanlar var mı? Hayatta, portre çizemeyeceğini düşünen birçok abonemiz, ne kadar yanıldığını çok güzel portreler çizerek göstermişti. “Karala ve Hayal Et” oyunu biraz benzer bir prensibe dayanıyor. İhtiyacınız olan tek şey, bir boş kâğıt, bir kurşun kalem ve istediğiniz renkte başka bir kalem daha. Yapmanız gereken şeyse çok basit! Kurşun kalemle, tıpkı çocukluğumuzdaki gibi boş kağıdı fazla bastırmadan karalamak, gelişi güzel çizgiler ve şekiller yapmak. Bundan sonra renkli kalemimizi elimize alıp bir müzik eşliğinde, karaladığınız kâğıda dikkatlice bakmaya başlayabiliriz. Zaman zaman gökyüzündeki bulutlara bakıp, bir şeylere benzetmeye çalışmayan var mı? Eğer bunu daha önce yapmadıysanız yazık olmuş ama artık tıpkı bulutlara bakar gibi karalanmış kâğıdınıza bakıp, açığı kapatabilirsiniz. Kendinize yeteri kadar zaman tanırsanız, hayal gücünüz sizi yüzüstü bırakmayacaktır. O gelişi güzel çizgiler arasında size tanıdık gelen cisimler, hoşunuza gidecek desenler yavaş yavaş belirmeye başlayacak. Elinizdeki renkli kalemle onları belirginleştirmeye başlayabilirsiniz. Bazen “Gagası olsa, tam bir kuş” derken kendinizi yakalarsanız, o kuşa bir gaga eklemek serbest. Kâğıtta gördüğünüz gelişi güzel şekilleri, bir şeylere benzetmeye çalışırken, ertesi gün ödenecek faturalar aklınıza bile gelmeyecek. Bizden söylemesi…

Zoru Dene!

Sıradaki oyunumuzun kurallarını siz belirliyorsunuz. Kulağa biraz garip geldiğini biliyoruz ama yaratıcılığı harekete geçirmenin en etkili yolu, imkânsız gibi görünen şeyler denemek. Bu yüzden bu oyunu oynamak için kendimize zor ve sıra dışı bir hedef belirliyoruz. Örneğin;

“Siyah beyaz fotoğrafla, kırmızıyı anlatmak”

Şimdi bu zor gibi görünen önermemizi hayata geçirmek için tek ihtiyacımız olan şey, telefonumuzun kamerasını siyah-beyaz filtresine almak ve etrafımıza bakmaya başlamak. Nasıl bir kare yakalarsanız, o fotoğrafa bakan kişinin kırmızı rengi düşünmesini sağlarsınız?

Bu oyunu çeşitlemek de başlı başına bir oyun, birkaç örnek daha vererek sınırları genişletelim;

• İçinde hiç “R” harfi geçmeyen üç cümle kurmak, hatta ileri götürüp bir öykü yazmak.
• Bir kedinin gözünden bakarmış gibi fotoğraf çekmek.
• Kalem ve boya kullanmadan desen çizmek. (doğadaki her türlü malzeme serbest)
• Hiçbir şey satın almadan evdeki atık malzemelerden bir biblo yapmak.

Daha yüzlerce örnek yazabiliriz. Ancak bu da oyunun bir parçası olduğu için hedef belirleme kısmını size bırakıyoruz. Eğer bu oyunu denerseniz, sınırlar koymanın yaratıcılığımızı ne kadar kışkırttığına bizzat şahit olacaksınız. Oyunu defalarca oynayabilir ve her seferinde kendinize daha zor bir hedef belirleyebilirsiniz. Aklınıza gelen zor hedefleri yazının altındaki yorumlar kısmına yazarak başka oyunculara ilham vermek serbest…

Rastgele Bir Fotoğraf!

Yaratıcılığı harekete geçirmenin en güzel yollarından biri de kendimize sınırları net çizilmiş bir alan belirlemektir. Böylece dağılmadan yaratıcı fikirler üretmeye odaklanmamız kolaylaşır. Rastgele, sosyal medyadan yahut bir dergiden seçeceğiniz bir fotoğraf, alan belirlemek için muazzam bir yardımcı olabilir. Kendinize sevdiğiniz bir fotoğraf seçin ve o fotoğrafın etrafını genişletmeye çalışın;

• Fotoğraf çekilmeden beş dakika önce ne olmuş olabilir?
• Fotoğraftaki kişi nasıl biridir?
• Fotoğrafın kadrajına girmeyen kısmında neler vardır?
• Fotoğraftaki kişilerin birbiriyle ilişkisi nedir?

Yukarıdakine benzer yüzlerce soru üretilebilir. İşin eğlenceli kısmı ise bu soruların cevaplarını sadece sizin bildiğinizi düşünmek, yani siz bu ve benzeri sorulara ne cevap verirseniz gerçeğin de o olduğunu varsaymak. Sonra bulduğunuz (uydurduğunuz) en ilginç cevabın üzerine gitmeye başlayabilirsiniz. Bu cevabı neye dönüştüreceğiniz de tamamen size kalmış. İsterseniz fotoğraftaki kişilerin hikâyesini, isterseniz fotoğrafta yarısı görünen bir manzaranın resmini çizebilirsiniz. Sadece fotoğraftan aldığınız ve hayal gücünüzle tamamladığınız veriler, size bir şey üretmek konusunda ilham vermiyorsa da zararı yok. Bazen sadece bir fotoğrafa bu gözle bakıp sorular sormak bile hayal gücünüzü aktif hale getirecek ve gündelik hayattaki bakış açınızı ciddi oranda dönüştürecektir. Tabi ki bu oyunu kendi kendinize oynamayı bir alışkanlık haline getirmeniz koşuluyla… Bu oyun hakkında küçük bir ipucu vermek gerekiyor. Oyuna yeni başlayanlar için tek bir fotoğrafa bakıp çok sayıda soru üretmek kolay olmayacaktır. Bu yüzden başlangıçta kendinize bir limit belirlemeniz, örneğin en az 30 soru sorma hedefi koymanız, fotoğrafa daha dikkatli bakmanıza yardımcı olacaktır.

Bu yazımızda dünyaca kabul edilmiş yaratıcı düşünme becerilerini geliştirme egzersizlerinden yola çıkarak, ürettiğimiz birkaç oyunu sizinle paylaştık. Oyunları deneyenlerin bizleri haberdar etmesi, sonuçları paylaşması bizim açımızdan heyecan verici olacaktır. Sanata bulaşmak için bahanenizin hiç bitmemesi dileğiyle…